Ε.Σ.Ε.Μ. Ευστράτιος Χατζηβασιλείου

Γεννήθηκε στο Μεσαγρό της Γέρας.Εκεί πήρε τη βασική του εκπαίδευση και στη συνέχεια σπούδασε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης. Η σχέση του με το εμπόριο ξεκίνησε από τη νεανική του ηλικία όταν ο πατέρας του Αντώνης με τους δύο άλλους γιους του λειτουργούσε εμπορικό οίκο δίπλα σταγραφεία της ΕΣΕΜ στη Μυτιλήνη.

Ο πατέρας του σε συνεργασία με την οικογένεια Βουσβούνη λειτουργούσε έναν σημαντικό αλευρόμυλο σε προάστιο της Κωνσταντινούπολης, την Αρετσού Ο Στρατής Χατζηβασιλείου ανέλαβε τη λειτουργία υποκαταστήματος αυτής της επιχείρησης στη Βάρνα της Βουλγαρίας,που ως γνωστόν αποτελούσε το σιτοβολώνα πολλών χωρών της Μεσογείου.Αγόραζε σιτάρι, το έστελνε στο μύλο της Αρετσούς και τροφοδοτούσε πέντε πόλεις Κωνσταντινούπολη, Νικομήδεια, Προύσα και άλλες .

Στον Μικρασιατικό πόλεμο πολέμησε στο ΑφιόνΚαραχισάρ.Με την Μικρασιατική καταστροφή του 1922, την ανταλλαγή των πληθυσμών και τη διευθέτηση περιουσιών ορίστηκαν και θέματα των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης.Όμως για τους Έλληνες που η δουλειά τους χαρακτηριζόταν “εκτός των ορίων”της πόλεως της Κωνσταντινούποληςη Συνθήκη προέβλεπε ότι θα περιήρχετο στο Τουρκικό κράτος που αναλάμβανε να το εξαγοράσει και το έπραξε πληρώνοντας με τη γνωστή τουρκική αυθαιρεσία στο 2% περίπου της πραγματικής αξίας του εργοστασίου.Στη συνέχεια ο Στρατής Χατζηβασιλείου συνεργάζεται με την οικογένεια Μεϊμαρίδη στη δημιουργία μιας εριοβιομηχανίας ειδικά σε κασμίρ,η οποία όμως δεν άντεξε το κραχ του 1932.

Ο Στρατής Χατζηβασιλείου με το όποιο κεφάλαιό του επιστρέφει στη Μυτιλήνη και συμμετέχει στην εταιρία ΕΣΕΜ που την αποτελούσαν εκτός από τον ίδιο και τα αδέρφια του Αργύρη και Βασίλη,ο ΔημήτριοςΠαπαδόπουλος,οι αδελφοί Πέτρος και Απόστολος Γρημάνης,Απόστολος Σιφναίος… Με την ευρεία γνώση του των συνθηκών του εμπορίου στα μεγάλα εμπορικά κέντρα και την επαρκή γνώση της γλώσσας του εμπορίου, τα Γαλλικά, υπήρξε πολύ αποτελεσματικός στη διαχείριση και στο άνοιγμα της εταιρίας στην αγορά.Τα λάδια τους ραφινέ και σαπούνια τα εξήγαγαν στη Νότια Αμερική. Μετά τον πόλεμο,όταν την αγορά την προσήλκυσαν τα κράτη της Βόρειας Αφρικής (Τυνησία,Μαρόκο) στράφηκαν στην εσωτερική αγορά (Μακεδονία ,Θεσσαλία). Άνοιξαν υποκατάστημα στη Θεσσαλονίκη και τοποθέτησαν υπεύθυνο τον Ανδρέα Πασπάτη. Μαζί του αγωνίστηκε κατά του προβλήματος της νοθείας με σπορέλαια στα Λαδάδικα της Θεσσαλονίκης.

Στη δεκαετία του 1960 -1970 σταδιακά κάποιοι από τους μετόχους αποσύρθηκαν από την ενεργό δράση, κάποιοι άλλοι έφυγαν από τη ζωή.Οι συνθήκες για το εξαγωγικό εμπόριο είχαν αλλάξει και η ΕΣΕΜ έχασε τη δυναμική της στη διακίνηση του ελαιολάδου.Οι απόγονοι των μετόχων είχαν ήδη αλλάξει επαγγελματικό προσανατολισμό και η εταιρία δεν διέθετε διάδοχη κατάσταση.

Ο Στρατής Χατζηβασιλείου εκτός από μέτοχος υπηρέτησε ως διευθυντής από την ίδρυσή της μέχρι το θάνατό του.Πέθανε το 1976 αφήνοντας έντονο το αποτύπωμα της σοβαρότητας και της υπευθυνότητας όπως προκύπτει από συνεντεύξεις και αναφορές του ονόματός του στην ιστορία των Λαδάδικων.

Το βιογραφικό του Στρατή Χατζηβασιλείου βασίστηκε σε στοιχεία και πληροφορίες που δόθηκαν από το γιό του Αντώνη Χατζηβασιλείου.

English

Stratis Chatzivassiliou was born in Massagros in Geras. After his basic education in Messagros, he studied in the Commercial School of Chalkis. His first experience in commercial activities started at a young age when his father Antony and the two older sons, were keeping a commercial house next door to the offices of the ESSEM Company in Mytilene.

The father of Stratis Chatzivassiliou, in collaboration with the Vousvouni family were running a big flourmill in Aretsou, a suburb of Constantinople. Stratis Chatzivassiliou was the head of their branch in Varna (Bulgaria), as Bulgaria was then a well-known granary, supplying wheat to many Mediterranean countries. He used there to buy wheat, send it to their flourmill in Aretsou and they were supplying flour to five towns, Constantinople, Nicomedia, Proussa as well as to other areas.

Stratis Chatzivassiliou took part in the battle in Afyon Karahisar during the war in Asia Minor. After the Asia Minor disaster in 1922, the population exchange and the settling of their properties, a number of issues concerning the Greeks in Constantinople were put in order. However, for the Greeks whose professional activities was “beyond the limits” of the city of Constantinople, the Convention had a special term that the property was going to be taken over by the Turkish State. Then the Turkish State bought the property and with the known Turkish “high handed” action, payed an amount of money equivalent to 2% of the real value for the property. After that, Stratis Chatzivassiliou collaborated with the Meimaridis family and established a wool factory, specializing in cashmere; unfortunately this business did not manage to survive over the crash in 1932.

Stratis Chatzivassiliou with the left over from his capital, returned to Mytilene and became partner in ESSEM. Apart from him, other partners were his brothers Argyris and Vassilis, Dimitrios Papadopoulos, the brothers Petros and Apostolos Grimanis, Apostolos Sifnaios…. Stratis Chatzivassiliou was characterized as a person with abroad knowledge of the rules and conditions of the business, and with high fluency in French, the language used for communication in commercial transactions. He was very effective in the management of his company and the company’s presence in the international market. Their refined oils and soaps were exported to Latin America. After the war, when Tunisia and Morocco entered into the olive oil market, their company turned its interests to the domestic market (Macedonia, Thessaly). They opened a branch in Salonica and Andreas Paspatis was placed there as a manager. The two of them made a great effort against the mixing of olive oil with seed oils in the Ladadika in Salonica.

During the sixties and seventies, gradually some of the partners withdrew from business activities, others died. The conditions for the export trade of olive oil had changed and ESSEM lost its dominant presence in the olive oil market. The descendants of the participants had changed their professional orientation, so there was no succession in the company.

Stratis Chatzivassiliou apart from being a partner in the company was the Director from the onset of the company up to his death. He died in 1976, leaving a strong footprint regarding seriousness and responsibility. These traits became evident through the interviews and the mentioning of his name in the history of Ladadika.

This biographic sketch of Stratis Chatzivassiliou was based on information provided by his son Antony Chatzivassiliou.